| description |
|---|
ZFS Havuz Yönetimine dair bazı ek komutları ve ZFS'nin benzersiz bazı özellikleri açıklanmaktadır. |
Bu kısımda önceki öğrendiğimiz komutların haricinde bazı ek ZFS komutlarına örnekler verecek ve bunlara ait örnek komutlar vereceğim. Burada çoğunlukla son kullanıcı olarak kullanmayacağınız ama yine de sistem yöneticileri için çok önemli olan bazı ZFS özelliklerinden bahsedeceğim.
Yansıtılmış bir ZFS depolama havuzu, zpool split komutu kullanılarak hızlı bir şekilde yedekleme havuzu olarak klonlanabilir.
Şu anda bu özellik, yansıtılmış bir kök havuzunu bölmek için kullanılamaz.
Ayrılmış disklerden biriyle yeni bir havuz oluşturmak için yansıtılmış bir ZFS depolama havuzundan diskleri ayırmak için zpool split komutunu kullanabilirsiniz. Yeni havuz, orijinal yansıtılmış ZFS depolama havuzuyla aynı içeriğe sahip olacaktır.
Varsayılan olarak, yansıtılmış bir havuzdaki bir zpool bölme işlemi, yeni oluşturulan havuz için son diski ayırır. Bölme işleminden sonra yeni havuzu içe aktarmamız gerekmekte.
Örneğin 4 adet dosyadan oluşan bir havuz oluşturalım. Bu havuzda ilk iki sanal disk ile son iki sanal disk iki mirrorumuzu ihtiva etsin ve her bir dosya da ayrılmış 4 GiB alanı bulunsun diyelim:
~# zpool create tank mirror /tmp/file{1,2} mirror /tmp/file{3,4}
~# zpool status
pool: tank
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank ONLINE 0 0 0
mirror-0 ONLINE 0 0 0
/tmp/file1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file2 ONLINE 0 0 0
mirror-1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file3 ONLINE 0 0 0
/tmp/file4 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
Şimdi bu iki diski zpool split ile ikiye ayıralım.
~# zpool split tank tank2
Bu bizim tank'ımızı ayna diskleri esas alarak ikiye bölmemizi sağlar. Şimdi tank2yi import edelim ve neler olmuş olduğunu görelim.
~# zpool import -d $(pwd)/file2 tank2
~# zpool status
pool: tank
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank ONLINE 0 0 0
/tmp/file1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file3 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
pool: tank2
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank2 ONLINE 0 0 0
/tmp/file2 ONLINE 0 0 0
/tmp/file4 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
Şimdi de havuzların boyutlarını kontrol edelim.
~# zpool list
NAME SIZE ALLOC FREE CKPOINT EXPANDSZ FRAG CAP DEDUP HEALTH ALTROOT
tank 7.50G 130K 7.50G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
tank2 7.50G 184K 7.50G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
Biraz kafamız karıştı değil mi. Teknik açıdan bizim şu anda havuzlarımızın boyutları 4'de birine inmeli idi. Yani sonuçta 2 adet havuzda, 2 adet mirror var ve her bir mirrorda da 2 disk var. Toplamda 16 GiB boyutunda sanal disk olsa da her bir mirror için yalnızca bir sanal diskin boyutunu kullanabiliyorduk. Sonuç olarak bizim her bir havuzda sadece ~ 4 Gib boyutumuz olmalı idi. Ancak burda farklı bir durum var ve bu durum da şu. Yeni havuz, orijinal yansıtılmış ZFS depolama havuzuyla aynı içeriğe sahiptir. Varsayılan olarak, yansıtılmış bir havuzdaki yapılan bölme işlemi, yeni oluşturulan havuz için son diski ayırır. Aslında teknik olarak biz bunu yaparken elimizdeki havuzu ikiye bölmüş oluruz ve iki adet aynı dosyamız olur. Yani bir çeşit yedek gibi düşünebiliriz. İsterseniz başa sardırıp bir örnek vereyim.
~# zpool create tank mirror /tmp/file{1,2} mirror /tmp/file{3,4}
~# zpool status
pool: tank
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank ONLINE 0 0 0
mirror-0 ONLINE 0 0 0
/tmp/file1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file2 ONLINE 0 0 0
mirror-1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file3 ONLINE 0 0 0
/tmp/file4 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
Şimdi kök dizine bağlanmış olan bu havuzun içerisine bir dosya yazdıralım.
~# dd if=/dev/zero of=/tank/denemedosyasi bs=1G count=1
~# ls -ali /tank
2 -rw-r--r--. 1 root root 2147483648 Şub 25 16:49 denemedosyasi
~# zpool list
NAME SIZE ALLOC FREE CKPOINT EXPANDSZ FRAG CAP DEDUP HEALTH ALTROOT
tank 7.50G 2.26G 5.24G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
Şimdi ikiye ayıralım ve dosyaların boyutlarını bir daha kontrol edelim
~# zpool import -d $(pwd)/file2 tank2
~# zpool status
pool: tank
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank ONLINE 0 0 0
/tmp/file1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file3 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
pool: tank2
state: ONLINE
config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank2 ONLINE 0 0 0
/tmp/file2 ONLINE 0 0 0
/tmp/file4 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
Şimdi de havuzların boyutlarını kontrol edelim.
~# zpool list
NAME SIZE ALLOC FREE CKPOINT EXPANDSZ FRAG CAP DEDUP HEALTH ALTROOT
tank 7.50G 2.26G 5.24G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
tank2 7.50G 2.26G 5.24G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
Bingoo. Şimdi de import yapılan dizini kontrol edelim.
~# ls -ali /tank2
2 -rw-r--r--. 1 root root 2147483648 Şub 25 16:49 denemedosyası
Sonuç olarak 2 farklı disk havuzunda birbirinin kopyası iki dosya var. Peki bunlar aynalanmış disklerde olduğu gibi bağlı mı? Hadi test edelim.
~# dd if=/dev/zero of=/tank/denemedosyasi2 bs=1G count=1
~# ls -ali /tank
2 -rw-r--r--. 1 root root 2147483648 Şub 25 16:49 denemedosyasi2
2 -rw-r--r--. 1 root root 2147483648 Şub 25 16:49 denemedosyasi2
~# zpool list
tank 7.50G 3.00G 4.50G - - 0% 40% 1.00x ONLINE -
tank2 7.50G 2.26G 5.24G - - 0% 0% 1.00x ONLINE -
Sonuç olarak ayrılma tamamlandığı andan itibaren iki farklı disk elimizde bulunmakta. Herhangi bir bağ da yok.
Zpool bölme özelliğini kullanmadan önce aşağıdaki noktalara dikkat etmemiz gerekmekte:
- Bu özellik bir RAIDZ yapılandırması veya birden çok diskten oluşan yedekli olmayan bir havuz bölme işlemi için kullanılamaz.
- Bir havuz bölme işlemi denemeden önce veri ve uygulama işlemlerinin tamamlamnış olması gerekmekte.
- Diskin, ayrılmamış / kapatılmış disklere sahip olması bölme esnasında sorun çıkarabilir bu sebeple, diskin önbelleği temizle komutu yapılmalıdır.
- Yeniden serme işlemi
(resilvering)devam ediyorsa bir havuz bölünemez. - Bölünmüş bir havuz yeniden bölünemez. Örneğin:
~# zpool split tank2 tank3
Unable to split tank2: Source pool must be composed only of mirrors
-
Mevcut havuz üç yönlü bir aynaysa, yani 3 farklı disk içeren bir ayna ise yeni havuz bölünme işleminden sonra bir disk içerecektir. Var olan havuz iki diskin iki yönlü bir aynasıysa, oluşacak havuz iki diskten oluşan yedeksiz iki havuzdur. Yedekli olmayan havuzları aynalı havuzlara dönüştürmek için iki ek disk eklemeniz gerekecektir. Örneğin aşağıdaki disk için:
``` ~# zpool status pool: tank state: ONLINE config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM tank ONLINE 0 0 0 mirror-0 ONLINE 0 0 0 /tmp/file1 ONLINE 0 0 0 /tmp/file2 ONLINE 0 0 0 mirror-1 ONLINE 0 0 0 /tmp/file3 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
ikiye ayırma işlemi yapıldığında şöyle bir tablo oluşacaktır.
pool: tank state: ONLINE config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank ONLINE 0 0 0
mirror-0 ONLINE 0 0 0
/tmp/file1 ONLINE 0 0 0
/tmp/file3 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
pool: tank2 state: ONLINE config:
NAME STATE READ WRITE CKSUM
tank2 ONLINE 0 0 0
/tmp/file2 ONLINE 0 0 0
errors: No known data errors
```
- Bölme işlemi sırasında verilerinizi yedekli tutmanın iyi bir yolu, üç diskten oluşan yansıtılmış bir depolama havuzunu bölmemiz durumunda, bölünme işleminden sonra orijinal havuzun iki yansıtılmış diskten oluşması sağlanmış olur böylece veri kaybı yaşanmaz.
- Bu işlemi yaptıktan sonra geri alamazsınız. Bu ZFS'nin bir dezavantajı olarak sayılabilir.