033 Nyman E - Tl'anaxéedákhw - Original.txt

{Number = 033}
{Type = Original}
{Title = Tlʼanaxîdákhw / Tlʼanaxîdákhw}
{Author = Seidayaa / Elizabeth Nyman}
{Clan = Yanyeidí; Ḵaach.ádi yádi}
{Source = Nyman & Leer 1993: 218–254}
{Translator =  Weihá / Jeff Leer}
{Orthography = YNL}
{Dialect = Northern - Inland - Atlin}
{Page = 218}
1	Ha chʼa tlákw áwé axh ìn sh kadułnìgín
2	khà xhʼêt uxhsa.àxhch.
3	Áwé axh ìn áwé kawdudlinìk wé Tlʼanaxîdákhw.
4	Yú shàwát
5	[chʼu tle dê du kàdé yà khunahên,]
6	khùn yà khunałgásʼ.
7	Tlákw áwé tléł nèłxʼ khà tʼakwanèyí du.wèxhxʼín,
8	chʼa ghût / chashhít khà kâ kè shadutìch.
{Comment = Line 9 is omitted in the original text.}
10	Á áwé de
11	de yê yà sh nadanúk wé shàwát—
12	gùdáxh sákwshêwé
13	yà khunałgásʼ.
14	Âkʼw áwé át dên wé a yàxht khuwłigásʼ,
15	héʼ tle wùch kìkàdé áwé tle chashhít yê wdudzinì,
16	tle chʼa tlêxʼ áyá a xhʼâkt adu.àk.
17	Á áwé wé shàwát kàxwâ yê sh danûk yú.á.
18	Dèshi
19	du dàxh àwanàkh tle
20	chashhít chʼa ghût du jiyís kè shawduwatî.
21	Tle a yì áwé tle
22	kʼadên wududzinì du ya.âk
23	tʼàdên.
24	Àghâ áwé tsá yèsú
25	wé shâ,
26	du yáxh shâ, du tlâkʼw,
27	kha chʼu du shátxh, du tlâ,
28	du dàxh wùnàkh.
29	Kàxwâ khughastî wé tʼakwanêyi,
30	de tʼùk tûde wdudzinùk,
31	jiwduwa.áxhw.
32	Ghìgháchʼ du yìxh wuduwayìkh,
33	a ká áwé át dustá.
34	De xʼùn uxhî sákwshêwé,
{Page = 220}
35	tsʼatsʼî áwé
36	át wujikʼên wé â yàxh.
37	Â Tayádi yû áwé duwasâkw.
38	“Cha wâ sá khuwanugu  Tayádi áwé wêt,”
39	yû áwé khuxhʼayakhá,
40	wé yîs kʼisâni áwé yê xhʼayakhá.
41	“De tsu wênáxh yà nashkʼén,” tsu yû áwé—
42	Á áwé a gêt has àwatî,
43	“Át wujikʼên,” yû has adàyakhàyí
44	“De tsu wênáxh hàt wujikʼén wé Â Tayádi,”
45	yú.á.
46	Àghâ áwé
47	tléł tsú gíyá àdûch sá yù s xhʼakùłgêkhk,
48	sh tugêt yawdudzikhâ.
49	Áwé chʼu tle wé
50	wé ghàkh xʼûw,
51	sʼigèdí xʼûw,
52	dà sá, wé
53	nûsgu xʼûw,
54	dà sá, wùch ghunayâde,
55	ghùch xʼûw, łdakát wùch ghunayâde xʼûw áwé
56	tle yû a tûxh ayawsixhéxʼw
57	tle yâde tsú tle yû.
58	Tle khúnáxh kʼadên yan axhêxʼw áwé,
59	khà xhùt wujikʼén wé át wé Â Tayádi.
60	Tle wé khà wàkh tle àxh kínde daxh ashakatlékhwxʼ tle,
61	chʼas àxh sʼé kè daxh akàwajéł wé khà wàkh.
62	Wâ sdágâyá tléł tû dunúkxh.
63	Chʼu tle yânaxh.á à wé
64	wé khu.ù, kha yânaxh.á à,
65	tsu yú ghagàn àdé yà naxix yeyáxh áwé
66	khà xhùxh yà nagút tle yû tle.
67	Kàxwâ chʼa łdakát khà wàkh àxh kè akajêł.
68	Wâ sáwé at wùnì? yèsú
69	khì.á yê wùnì,
70	kàxwâ wé
71	kʼadên khì.á ghaxîx.
72	Àghâ áwé wé shàwât
73	de chʼa du shût adu.ak nìjín.
74	Wâ sáwé at wùnì? Tléł tsu à sá hàxh ugùt.
75	Dêxh uxhî áwé wé shàwát
{Page = 222}
76	àdé kè uwa.íxʼ,
77	“Dâ hàt à ghagùdî yìwân,
78	de âtʼ axh kanaxh wùtì,” yû xhʼayakhá.
79	Tléł tsu tlêxʼ khùłkʼátlʼch.
80	“Wâ sáyá dê at nànî,” yê áwé tuwatì.
81	Yâtʼà tàt áwé de tsu du káxh kè at nashíx.
82	Tle yá du xʼûwu áwé yû anasnìch.
83	Tsu wé du tʼakwanêyi tsú chʼu tle
84	a yadàt wujixíx.
85	Akù.àkhw gíwé a wàkh àxh kè ashakawutlèghú.
86	Á áwé tle yû anasnìch
87	tle “Dà sáyá, dà sá
88	axh káxh kè ishíxch?” yû áwé tuwatì.
89	Kàxwâshgé khì.á yê nanî.
90	Tle tléł khuwustì.
91	Yèsú tsu àdé îxʼ.
92	“Kʼe kunkha.àghû.”
93	Chʼâkw yát wudu.ùwú
94	tlêxʼ dís yânáxh áwé yì.át kâ áyá khundu.wèch.
95	Tle kʼadên ghà khuwutìyí áwé tsá yèsú
96	khushàdusnùkch,
97	wùtsàghâ kâxʼ át anagútch.
98	Áwé du wùtsàghayí àwatàn,
99	àdé,
100	wé át khuwłigasʼi yé.
101	Dà sáwé tsú chʼu tle
102	chʼa łdakát
103	chʼu tléł tsu wé xhʼàn tsú [tléł khùstí].
104	chʼu tle át kawłikísʼ.
105	Ách áwé tle khà yàxh dàkh shàwayísh.
106	Dà sáwé tsú chʼu tle chʼas shé
107	tle khà wakhłitâ yaxh daxh shayawłitsʼítʼ.
108	Chʼu tle khà xhùxh yà nagút tle yû.
109	Khushayadihên yú.á
110	chʼu tle tléł tsu chʼa tlênáxh
111	chʼa yê à utí.
112	Àdé áwé ù.àxhch—
113	a yânáxh yakaxhwłiník á khu.a—
114	àdé áwé ù.àxhch wé—
115	“Khà wàghí gwáchxhi!
116	Khà wàghí gwáchxhi!”
117	yû áwé át wujikʼên,
118	“Khà wàghí gwáchxhi!
119	Khà wàghí gwáchxhi!”
120	yû áwé xhʼayakhá wé
121	wêtʼát.
{Page = 224}
122	Hàha, yà anakhít.
123	Á ásíyá
124	àdé yê duwa.áxhch wé—
125	wé tsʼatsʼî,
126	wé Â Tayádi.
127	Tsʼatsʼî áyú yû s akanîk
128	chʼa àn khu.a yú â tâxʼ áwé khudzitì.
129	Á áwê
130	xhʼanà yà khuwdudlighát.
131	“Hàhá wâ sáyá xhat gughatî,”
132	yû áwé tuwatì yú.á.
133	Shûgunáxh sʼé ghàxh shût â.
134	Du tlà hás, du îsh hás, du îkʼ hás,
135	du shatxhi hás,
136	du kâk hás,
137	du sani hás,
138	sê daxh ùdihên,
139	ghâxh.
140	“Ha wâ sákwshêwé xhat gughatî,”
141	yû áwé tuwatì yú.á.
142	Àghâ áwé yú.á.
143	tle yá shûgu àyí
144	káxh kawduwayàyi xʼûw áwé
145	tle nât awdiyísh
146	wé shàwát,
147	tle wé du yátkʼu tsú
148	tsu chʼa ghuna.à tsú a dàdé akayîkh tle yû,
149	tsu a niyàdé à tsu chʼa ghuna.à tsu—
150	gwáł kʼûx xʼûw,
151	dà sá ghàkh xʼûw,
152	tle wùch kinâde yà akanajéł.
153	Kàxwâshgé yê yà kagùtlâ yú.á,
154	wé du yátkʼu tsú.
155	Chʼu tle dê tléł dutìn wé du yátkʼu.
156	Ha wâ sáyá,
157	tle kàxwâ chʼu tle tléł du tû ushgú
158	chʼa yê àn át à satàní wé xʼûw,
159	tle łdakát áwé nât akawdijéł.
160	Àghâ áwé tsá
161	chʼa yèsú khì.á yê wunìyí áwé,
{Page = 226}
162	ghunayê kghwagût chʼa kùgêyi áwé,
163	wé du yátkʼu tsú
164	gwáł wé jíkʼà tín gíwé yà ùnałjíkʼ.
165	Àghâ áwé hán yú.á,
166	yûde khutîsʼ.
167	“Dàtxh sgí sʼé xhat naxhsatì?”
168	ùłxhêsʼ áwé,
169	“Dàtxh sgíwé sʼé xhat naxhsatìyí?”
170	A dà yù tuwatánk,
171	át hán,
172	tléł chʼu tle tlâkw yê yà wùnakhên.
173	Adaxh tsu yê yàwakhà,
174	“Dàtxh sgíwé sʼé xhat naxhsatì?”
175	Yá dàxʼùn à yê yanakhâ áwé,
176	“Tlʼanaxîdákhw,”—
177	gwáł chʼa yê gíyú du ît tuwdutàn.
178	“Hàhá, Tlʼanaxîdákhwxh xhat guxhsatî.
179	Khʼanashgidê khâghà yù xhat naghasêgit,”
180	yê áwé awdlixhêsʼ.
181	Tle àxh áwé yût uwagút tle.
182	Du kâ xhá shayadihên wé at dùgú,
183	chʼa kagênáxh áwé yà nagút.
184	Wâ kunàłiyê wugùdí sáwé
185	wé tʼakwanêyi
186	du dixhʼkàdé sh khʼawdligháy.
187	Axhʼayàwa.â áwé àn yà nagút.
188	Chʼas yà anałtsín kadaghàxhí.
189	“Khʼanashgidê khâch xʼwán isàngha.áxhch,”
190	yû áwé awdlixhêsʼ wé du yátkʼu kdaghàxhí.
191	“A kâxʼ áyá yù kghwatìk,”
192	yû áwé ùłxhêsʼ.
193	Á áwé ách
194	chʼa àdû sá
195	ákʼ ayahìn yá sh kałnìk,
196	du ìghâ yù yasèk yû áwé axh ìn kadunìgín.
197	Chʼu tle gùsú xʼûwxh satîyi tle chʼu tle
198	tle du xhàwú yê kwdliyâtʼ yú.á wé át,
199	wé tʼakwanêyi tsú.
200	Chʼu tle chʼas du yá áwé yú diyîde [duwatîn].
{Page = 228}
201	Á áwê,
202	wé Telegraph Creek-dáxh áwé wé axh îsh has khustîyin,
203	Khàch.ádixh has wusitì.
204	Has du kâk áwé yê tîyin,
205	Natsʼáł yû dusâgun.
206	Hú áwé du îsh kha du tlâ
207	tle chʼa tlênáxh áwé s du jì yatì wé s du yádi,
208	wé s du yît.
209	Dàt yáxh sá kè has awsiwát yú.á.
210	Á áwé chʼâkw áwé yú.á,
211	yûtʼát sʼàkh áwé jintâ yan kùduł.àtch—
212	Attahì yû duwasâkw.
213	Àn— tléł khu.a xhwsatìn—
214	yû àn adułkhâ yú.á.
215	Khà jidutʼúkt.
216	Á áwé chʼu tle du îxh at wùdułdlàkhch tle,
217	chʼu tle chʼas
218	chʼas yà yakdudlákhch.
219	Dà sáwé
220	du ádi, du î kdudlihêni át chʼu tle yê anasnìch tle,
221	tle du îxh wùdułdlàkhch.
222	Á áwé yèsú
223	yèsú dês du tlâ kha du îsh
224	shà kàdé áwé yà s na.át—
225	chʼu tle chʼa tlákw áwé.
226	Wâ nanî sáwé du tlâ yê yàwakhà,
227	“Tlêkʼ gú.á,
228	axh yîtkʼ,
229	shàwát ìtínáxh áyú,
230	tle chʼas yú ałkhâ yê adàné.
231	Tle du jiyís shàwát yê yanaxhtusakhà,
232	àghâ áwé àn sh tukakghwałtlè,” yû,
233	yû áwé xhʼayakhá.
234	Á áwé tle khà xhùdé wùgùt.
235	Wé shàxʼwsâni
236	yîs yaxh yawsiwát,
237	chʼa tsu hêtʼà áwé a tlâdáxh axhʼawûsʼ.
238	Tle wé yîs shàxʼwsâni áwé
239	tle yê s xhʼayakhá, “Tlaxh khúdáxh áwé ałkhâ,
240	tlaxh khúdáxh tléł àdé kʼadên unghàtìyi yé.”
{Page = 230}
241	Tsu wé s du tlâ xhʼayáxh áwé s xhʼayakhá.
242	Tle wé s du tlâ has xhʼawduwûsʼi áwé,
243	tle hú tsú tle tsu yê yanakhêch, “Khútxh ałkhâ.
244	Tléł anaxh khustí
245	du jì yê nghwàtìyi yeyáxh hà tuwâ yatì,”
246	tle yê áwé dàyadukhá.
247	Kawdudlinùk,
248	á áwé yê duwasâkw.
{Comment = Line 249 is omitted in the original text.}
250	Á áwé
251	shawatshàn áwé yú.á wé du dachxhánkʼ / asihân,
252	chʼu tle chʼu yê kwsagênkʼidáxh.
253	Du tlâ wùnà kha du îsh.
254	Á áwé tléł ách uxhłitini khâ
255	ách áwé yà anaswát.
256	Tle wé ghawèt ásíwé
257	chʼu tle chʼa yú khà ít áwé
258	chashhít,
259	nàłî khà ítdáxh, yû áwé chashhít / â yê awsinìyi yé
260	wé du dachxhánkʼ.
261	Tle yá a tʼiká áwé yú tsáłk áxh ashawsi.áxhw,
262	a tʼêt áwé as.â.
263	Dà sákwshêwé sʼâxw sákw àwakhâ.
264	Chʼu tle gùdê sá yà nànałgásʼ,
265	tle chʼa yú khà ít áwé áxh yà khuga.wèch.
266	Gwáł tle wâ sá yìkuwâtʼ wé at tʼêt as.àyí yú.á.
267	Á áwé wé—
268	wé Natsʼáł khu.a áwé
269	chʼu tle du îxh yawdudlidlákh wé du chíłi ka.ádi
270	tle chʼas yá
271	du kâ yê yatìyi à áwé àn yà nagút.
272	Yûtʼát tʼùchʼ yáxh yatìyi—
273	dà sákwshêwé sadàtʼày sê awdidúxʼ,
274	tle chʼas á áwé kha wé du kʼùdasʼí kha wé du xʼwáni,
275	á áwé àn yà nagút.
276	Tsu kał.atxhâkh áwé tle yût uwagút,
277	tléł ùghàxhàyi át gíwé,
278	tle yaxh yawdudlidlákh du îtxh.
279	Kè wjixíx du îsh has ítde kha du tlâ.
280	Tle yú kłihîni yé áwé tle sùkh â yê yatì áwé
281	dè anaxh yan uwashû wé shànáxh yíde.
{Page = 232}
282	Áwé chʼas àwa.áxh, “Awä—, awä—, awä—, awa-ä—,”
283	tle yê áwé àwa.áxh.
284	Áwé tle àdé yût wujixíx,
285	chʼu tle tsu yá tliyànaxh.àdé.
286	Ha tlêkʼ, chʼa ghunayêde ásíyá.
287	Â khuxh wujixíx
288	tle yá du dà.ádi áwé tle dàdáxh yûde awdisʼéłʼ
289	tle du tîłi tsú
290	tle kałdàghákw
291	àdé yà nashíx.
292	Chʼu tle yê kunàłiyé,
293	á tle dê yè aguxhsatîn yû kùwajî,
294	tle tliyànaxh.àdé tsu
295	tsu kè sh tʼàyawdikhâ
296	wé tʼakwanêyi.
297	Hûch khu.a áwé axhʼayàwa.â wé
298	du tlâ àn yà nagút, yû.
299	Áyú chʼâkw gunłʼênxw yû áwé dusâgun,
300	chʼu khâ tin tle yû
301	áxh kè khùdutùłch
302	yât,
303	xhałakʼáchʼ xhàwú tin áwé yê dàdunêyin.
304	Á áwé tle tás áxh kè udusdûxʼch tle yá khà gúk.
305	gukkadzàs, yû tsú duwasâkw.
306	A áwé chʼa yâkʼudáxh áwé a kâ dàk tuwdishát tle
307	àxh yûde daxh àwakʼúts.
308	Yânaxh.á à tsú chʼu tle tléł dà sá.
309	Àghâ áwé tsá
310	wé àdé aya.axhji yêde yà nashíx.
311	Tle tsu tliyànaxh.àdé duwa.áxhch,
312	a kát sèwaxʼákhw wé du jintât akawułłûxʼu.
313	Chʼa yâkʼudé áwé tsu a kâ dàk tuwdishát tle
314	du jintât akłałûxʼ áwé,
315	dàxʼùndahîn áwé kè àwałít yû.
316	Dàt tlèn sáwé tsú wêxh yà nagút,
317	wé du yádi du dixhʼkàdé sh tʼàyadakhá.
318	Tle chʼa yê kunàłiyêdáxh áwé yû awsinì,
319	tle du dixhʼkàxh kè wdzigít
320	tle du jighèt wudzigít yû.
{Page = 234}
321	Tle àwashât.
322	Yû łukatan às chʼu tle [a łuká]xh kè wjixíx tle yá dikî,
323	yú dikî!
324	Át â,
325	wé tʼakwanêyi du jìwú.
326	Àghâ áwé tsá yèsû
327	ash dayîn â yaxh uwanúk.
328	“Hàhî axh tʼakwanêyi.”
329	“Axh gùxhú gí kè kakghwas.hít?”
330	yû kè yàwakhâ.
331	Tléł yù xhʼètángi áwé yú.á,
332	chʼas du shá áwé yû adàné.
333	“Tsu axh gùxhú ágí tsu gùxh has akghwa.ù?”
334	Tle “Àá,” tle yû ash dàyakhá,
335	Dà sá—tléł tsu chʼa dà sá a ghût wutì yú.á—yâ
336	yá khudzitìyi át, yâ
337	kʼûx, dà sá, łukshiyân, dà sá,
338	ghàkh, tléł tsu tlêxʼ chʼa a wanyâxh yawugùt.
339	Yê adàyakhá chʼu tle,
340	“Chʼu tle axh jìdé kanà.ùk yeyáxh gughatî
341	axh duwuwèt,
342	yê xhat naghatì.”
343	Du shá tin “Àá,” yû áwé ash dàyakhá.
344	Chʼu tle du tût shuyawdikʼítʼ
345	tle tléł tsu dà sá
346	a káxh ash xhʼènghàwûsʼi át dê khùstí.
347	Yìwùyâtʼ yú.á àn át àyí wé tʼakwanêyi.
348	Chʼa yâde yù xhʼayatangi yêde áwé ya
349	a xhàwú àxh ałkʼûts tle.
350	Dà sákwshêwé yú.á tle yê tʼùk
351	tle yâxh kè kawduwa.axhu yeyáxh yatì tle,
352	á áwé tle àxh akàwakʼúts tle.
353	Tle hûchʼi àyí áwé yê ayawsikhà,
354	tle dê du tût shùwaxíx,
355	“Axh jiyís wêxʼ / gánde nagú.”
356	Á khu.a áwé tléł du tuwâ wushgû
357	tle yakawdinâsh, “Tlêkʼ,” tle.
358	“Ha tléł i jìdé kkhwasanùk ya tʼakwanêyi,”
359	yû áwé ayawsikhà.
{Page = 236}
360	Dàxʼùndahîn axhʼanawûsʼ,
361	àghâ áwé tsá yèsú du shá yû awsinì.
362	Tle yú xʼîdadi áwé yú.á át satîn
363	tle yânaxh.á áwé tle
364	tle â wùnùk
365	wé Tlʼanaxîdákhw.
366	Dèshi át â.
367	Wâ yìkunayâtʼ át àyí sáwé àxh wudihàn tle,
368	tle yê tsu wé áxh yà nagudi yê yàwagút.
369	Tle chʼa yú dikîdáxh áwé yû awsinì wé tʼakwanêyi tle,
370	tle du dixhʼkât wudzigít tle.
371	Tle àn yût uwagút, axhʼayàwa.â,
372	“Hahê—, hahê—, hahê—,”
373	àn yà nagút.
374	Tle chʼu nàłîyi yêde áyú yú.á asaya.áxhch
375	chʼu tle chʼa kàxwâ dé chʼa a kawánjakʼu a.axhji nîkw,
376	wé axhʼayawu.àyí.
377	Tlâkw áwé â yà wjixìx wé
378	wé áxʼ ash jiyís gánde wùgùdi yé.
379	Dàt sdágâyú tle yê kùgêyi yêdáxh áyú tle yû
380	dàt kajákhw tin sdágâwé tle kûkh yáxh kàwaxát.
381	A kinâ áwé tsá wê—
382	wé gán tuxʼúxʼu yû has ayasâgu át,
383	a tayì—
384	a kinâ áwé yú.á tle kichxhanagàt yáxh yatì
385	tle tsu tléł hîn áyú yê utí yú.á.
386	Chʼu tle a kát áwé kawduwatàyi [yeyáxh yatì],
387	yê kakwdigê.
388	Chʼu tle gûn gíyú yê utí yú.á,
389	nasʼgadùshú kayatì.
390	Chʼu tle chʼu yá a tayìtlʼátgi tín áwé tle yû kè àwatî.
391	Tle wé sê awdiduxʼu át yaxh akàwayà
392	tle àn áwé axhʼawsi.áxhw tle yû.
393	Á khu.a a yânáxh yakaxhwłiník wé—
394	wé às yít àn ishkʼên áwé tle yû,
395	“Â!” yû awsinì.
396	Du łudíxhʼdáxh áwé tle dàxʼùn tle yû,
397	áxh akàwadlàkw
398	tle yá du xʼàshdé.
399	Á áwé chʼu tle yê kwditlâ yú.á yá du xhakw.ìtí tle,
{Page = 238}
400	chʼu dàxʼùn yìká yá du dixhʼká tle yá yínde.
401	Tle wâ yìkawuyâtʼi sáyú yú át
402	àxh tle yû—
403	chʼa àdû sá
404	du ìn à
405	wé Natsʼáł—
406	yû àxh kè à dutìyí tle
407	dànâkw yû has ayasâkw.
408	Áwé át â wé áxʼ àwa.axhi yé.
409	Áyú du xhʼus.ìtí áyú yú.á wé át,
410	wé Tlʼanaxîdákhw,
411	kʼe tle dlèt ûsh a tûxh yàwagút
412	yê áwé yatì yú.á wé tlʼátk,
413	wé áxh yàwagudi yé.
414	Áyá a xhʼustàk tlʼéxhʼgu
415	áwé tle tsu àxh daxh [akàwadlákw]
416	Nasʼgadùshú yìká wé át a xhʼus.ìtí,
417	tle àxh yê awsinì tle wêtʼát tin tle / ayàwa.ù.
418	Tle àxh yût uwagút.
419	Wâ sdágâyú yatì,
420	kʼe â ûsh dułshát yê áwé yatì yú.á
421	wé àxh asèwa.axhi yé.
422	A tûxʼ áwé chʼu tle dé chʼa a kawánjakʼu aya.áxhch
423	wé axhʼayawu.àyí wé du yádi du dixhʼkàdé.
424	Kàxwâ de àxh yût gût.
425	Chʼa tlêxʼ ginjùchwân xʼûw yû dusâgu át áyú
426	chʼa tlêxʼ áyú
427	yâxh ayàwaxhìch yú.á.
428	Dà sáwé tsú du tlâch wusitìn wé...
429	wé shànáxh yíkdáxh.
430	“Axh yîtkʼ wêxh kè nagút.”
431	Tʼá yukàyí áwé àxh kè àwatî
432	tle wûshdáxh àwaxásh tle.
433	Ałwásxʼ áwé.
434	“Du ît yàn.uwahâ axh yîtkʼ,” yû áwé tuwatì.
435	Tle chʼa yà nagúdi tín áwé wé [du kìká.]
436	wé gán chʼûkʼdáxh tle,
437	“I xhʼès áwé xhaławásxʼ wêtʼát yítkʼ,”
438	yê áwé ayawsikhà.
{Page = 240}
439	“Tléł axh ît yànwuhá.
440	Kukhatâ,” tle yû yàwakhà.
441	Tle yú sʼíxh tû áwé tle a kʼí áwé
442	áxh kè khùwałʼíxʼ—
443	tle yû yaxh kawsiyàyi yêyáxh áwé natìch wé sʼíxh.
444	Á áwé tle a tayìxh kè khùwałʼíxʼ tle,
445	tle wé du xʼûwu tín tle àdé nèł uwagút tle.
446	Yèsú wé du îsh tléł hàxh ugùt,
447	sʼàxh xhùdé áwé wùgùt, dâsʼà a yayì / yê adàné.
448	De wâ nanî sáwé
449	anaxh hàt uwagút / wé du îsh.
450	Du shát xhánt uwagút
451	àghâ áwé yê ayawsikhà,
452	“Ha axh yîtkʼ hàt uwagút.
453	Du xhʼès áwé wêtʼát xhwałiwásin áwé
454	tléł du tû ushgú awuxhàyí.
455	Yú sʼíxh tayìdé wùgùt,
456	át gíwé utá.”
457	Has àwakhìt áwé de.
458	“Ha wânáxh sáwés tléł at uxhá axh yîtkʼ?”
459	yû áwé xhʼayakhá.
460	Á áwé
461	kàxwâ yan xi.ât,
462	a siyèkh chʼa yèsú tsʼùtàt áwé
463	wé du îsh àdé wùgùt.
464	“Wâ sáyá khìyanîkw?
465	Chʼa ituwakhìt áyá.”
466	Àghâ áwé tsá du îsh tin akàwanìk
467	du ìghâ at wùsù,
468	tléł khu.a tle kʼadên yan akawunìk.
469	Gùdáxh tutìsh sdágâyá du kát uwagút.
470	Tsu ghâxh,
471	chʼu tle tléł tsu a tʼêdáxh kê udasêch ghàxh yú.á.
472	Yá nasʼgi à tàt áwé àwajùn wé shàwát.
473	Gùdáxh sdágâyú
474	yîs khâ du xhánde yà nagút.
475	Chʼa yûde áwé ash yáxh at shùkh.
476	Àghâ áwé yê ash yawsikhà,
477	“Xhát áwé i ìghâ xhat wùsù.
478	Tlʼanaxîdákhw áyá xhát.”
479	Tle wé àdé du ìn yê jigaxhdunè yé áwé tle àwajùn.
480	Wé Shànaxhhîni tle
{Page = 242}
481	yânáxh hàt kàwadâ,
482	wé áxʼ sʼíxh tût tâyi yé yât—
483	wâ sákwshêyá tle yan uwanî—
484	á áwé tle yánde gaxhduskhît
485	nasʼgadùshú yìká.
486	“Kayàni tlʼâkʼ áwé àdé gaxhyìyâ,
487	chʼu tle khît, sʼigèdí khîdu yáxh gughatî tle yû.
488	Yá â yè kghìnuk yé khu.a áwé diyínde yû khugaxhduhâ,
489	sùkh a tâ yê gaxhyì.ù.
490	Shûgu àyí i kàdé dàk shayawdudzighixʼi à,
491	“Ha łaxhêtl, Tlʼanaxîdákhw
492	axh kát shayawłiwáłʼ.
493	Chʼa łdakát át axh jìxʼ / yan ghanìyí yís,
494	dà sáyá àghâ xhwàgùdi át tléł a ghût àxh xhwagùdíkh.”
495	Wùch ghunayâde / du gùxhxʼú, shayanaxhdahà du gùxhú,
496	tsu hás tsú gùxh has angha.ù
497	Tle yê áwé ałxhêsʼ tle dákde shayagaxhdułghîch.
498	Kàxwâ hûchʼi àyí dàk shayadusghíxʼni—
499	yê áwé ash shukàwajâ.
500	“Tle chʼas i shakî anaxh gughashû
501	wé kayàni tlʼâkʼ / tûde
502	kha wé ghítghà,
503	wùch ghunayâde tle wé kayàni tlʼâkʼ,
504	chʼa łdakát chʼu tle dà sá áxh aydlixhêsʼ.
505	Chʼu tle łdakát áwé de i jiyís yan uwanî—
506	tle yê yù s ikawdusyàyí,”
507	yû ash dàyakhá.
508	Tle ash nákh yût gût áwé
509	gùdáxh tukʼé sdágâwé du kâ wùxìx.
510	Tle chʼa nânáxh áwé tle—
511	Á áwé tle wê—
512	tle dàxʼùn áwé àn has xhʼèwaxhî,
513	tléł tsu hîn kha tléł tsu chʼu atxhá.
514	Tle wé àdé àwajùni yê yáxh áwé
515	tle yù has akawsiyâ tle.
516	Tsu dàxʼùn áwé has du xhʼêt xìwa.át,
517	tle nasʼgadùshú tàt xhʼânáxh.
518	Tle yâdáxh áwé chʼu tle
519	tukʼé tin yût uwagút wé yadákʼw.
{Page = 244}
520	Gùsú wé sh kahàdí yáxh datîyi wé ałkhâ?
521	Ha chʼu àghâ áwé tle wé sʼàxh
522	tle chʼu tle wùch kanaxh ûsh akàwahà, tle yê áwé wùtì.
523	Tle dèshgi àxh ìkh àwa.át wé shà ká.
524	Gùsú chʼu tle wé ałkhâ shût nanúkji?
525	Tle chʼa ghunayêde wdudzitìn tle.
526	Chʼu tlênáxh khustìyí áwé tle
527	du gùxhú gânxʼ kawsihít,
528	yîs yadákʼwxh sitì.
529	Gùsú wé has akùłnùgu à?
530	yîs shàxʼwsâni
531	chʼu yèkhâ yakashxit yé
532	du wakhshiyìyís,
533	tsu hêtʼà, tsu chʼa ghuna.à tsú chʼù yê.
534	Wâ nanî sáwê
535	yê s ayawsikhà wé s du yît,
536	“De ghà shákdêyá yìkùwâtʼ yítkʼ
537	tlênáxh khìstìyí.
538	I àt hás shayadihên, i jiyís yê à yanaxhtusakhà.”
539	“Tlêkʼ, tléł axh tuwâ ushgú,”
540	tle yû yàwakhà.
541	De wâ yìkuwâtʼ àxh sáwé, héʼ!
542	chʼu tle chʼa wêde áwé nagútch
543	tle anaxh hàt udayâych.
544	Dà sá yánde yà akunałgên.
545	Kàxwâ nasʼgadùshú natî du chíłi,
546	wé dzixhâwu át, wùch ghunayâde át a kàdé yà anashkhákh.
547	Á áwé wùch kìkàdé áwé / has khuwa.û,
548	tle chʼa tlêxʼ xhʼàn a xhʼât du.àk.
549	Yá s du kìká áwé â khuya.û wé s du yît.
550	Yès áwé yú.á dlèt yátxʼi yê wùnì.
551	Á áwé
552	shawdinúk,
553	has shawdikhî, kát has àwa.ák.
554	“Gùsú wé axh yîtkʼ,
555	chʼas du xʼûwu áwé át áxh.”
556	Wé at dùgú xʼûw áwé de du jìxʼ yê wùtì,
557	a tú áwé â tèxh.
558	“Chʼas du xʼûwu áwé át áxh yú diyânaxh.á axh yîtkʼ,”
559	yê áwé xhʼayakhá wé [du tlâ].
{Page = 246}
560	“Kʼe nagú,
561	de wêde du àt has xhánde shákdêyú awditâw,”
562	yê áwé xhʼayakhá / wé du îsh.
563	Á áwé tle wùgùt / wé du tlâ khu.a.
564	Chʼa tsu hêtʼà chashhít áwé áxh gùt.
565	“Tlêkʼ, tléł yât,
566	tlêkʼ,” chʼu tle
567	yagêyi yé áwé yú.á chʼu tle khà xhùxh yàwagút,
568	tléł gùtʼá sá.
569	“Tlêkʼ, tléł gù sá,
570	tléł àdû xhán sá,”
571	yû áwé xhʼayakhá du tlâ.
572	Á áwé tle
573	wé dlèt yátxʼi ká áwé a xhʼus.ìtí akàwakè.
574	Dà sáyú tsú yú khúxhde dè yíxh yàwagút.
575	Chʼu tle wé—
576	wé shàtkʼ
577	du tlâ tléł khùdzitiyi kha du îsh,
578	chʼas wé du łîłkʼw,
579	tle wé dâkhnáxh tle wêtadi
580	de nèł wułishû du xhʼus.ìtí.
581	Áwé a łîłkʼw axhʼèwawûsʼ,
582	“Tléł xhwasatìn,” yû áwé,
583	“Kʼe a yáxh anìłghìn,”
584	yê áwé ayawsikhà.
585	Ách áwé yá tsáłk áxh ashawsi.axhu át awdlighín,
586	dà sáwé tsú a guntût tá.
587	Tle àn gakxh wùhà.
588	Tle chʼa yê àwa.ù tle àxh khuxh wudigút,
589	àxh áwé tle nèł uwagút yú.á.
590	Sh yáxh kadułnùgu át áwé / kuhànkî.
591	Wé du îsh kha du tlâ khudzitìyi khâ
592	tléł du yàghàkhâ áwé yê utí,
593	yê áwé dułtánin chʼâkw.
594	Sh tûxh kadułhâchʼin.
595	Á áwé
596	nèł gût áwé
597	du tlâch xhʼèwawûsʼ,
598	“Hêdu i àt hás kadân
599	wêdu yîs shàxʼwsâni wêxʼ yaxh yawsiwát.
600	Hás áwé i jiyís / yê à yanaxhtusakhàt satùhêyin,”
601	yû yawdudzikhà.
602	“Tlêkʼ, tléł axh tuwâ ushgú,” tle yakawdinâsh.
603	“Tléł axh tû ushgú, has xhat kawułnùgún.
604	Khúdáxh axhałkhâ yû xhat has dàyakhâyin.
{Page = 248}
605	Chʼu tle chʼa tlèxh áwé
606	axh tuwâ sigû du ìn tûtxhwa.àdí yú kuhànkî.
607	Tléł chʼa wâ sá xhat yawuskhàyín hú.
608	Axh tuwâ sigû hú axh jiyís yê yayìysakhàyí,”
609	yû áwé yàwakhà.
610	Héʼ! ghunayê uwa.át wé
611	wé du shàwuyán kha wé du tlâ,
612	wé Khàch.adishâ.
613	Tle du xhán—wâ sáwé at nànî—
614	du xhán áwé tle yû át àwa.át wé shawatshàn.
615	“Axh yît tuwâ wsigû wé i dachxhánkʼ.
616	Tléł du tû ushgú
617	chʼa dàkhw à sá du àt hás
618	du ìn tût wutù.àdí du jiyís.
619	Ghà dê yatì.
620	Kʼe hú àdé tuwatìyi yé áwé axh yîtkʼ.
621	Yè gaxhdushâxʼw áwé.
622	At tʼêdáxh dàk sagú xʼwán.”
623	Tsu ayawduwa.át nèłdé.
624	Àxh áwé yê awsinì wé tsáłgi xʼûw
625	wé áxh ashawus.àxhu yé,
626	tle wé yîs hàw áwé â yê àwa.ù,
627	a ká áwé át as.â.
628	Dà sákwshêwé sadàtʼày wududliyéxh,
629	du shadàt kawduwayíkh.
630	Tle anaxh áwé hàt uwagút wé
631	wé Natsʼáł khu.a chʼu tle
632	tle a tawáni wùnùk tle.
633	Yâxʼ áwé tsá wé du shàwuyán kha wé du tlâ,
634	du hunxhu hás,
635	du kâk hás łdakát,
636	yà kandujéł wé át wé dzixhâwu át,
637	kè ndaghát, kè ndaghát.
638	Tle shàwát gùxh kha khâ gùxh
639	tle dêxh du jìt kawduwakhâ wé shawatshàn.
640	Áwé
641	chʼu tle chíł yaxh shayawłihík
642	wé du dachxhánkʼ àn wuduwashâxʼw wé át wé dzixhâwu át.
643	Chʼu tle àxh áwé tle àn yuxh wù.àt tle.
644	Gùsú wé [has] ash kùłnùgu à?
645	Tayasʼùwú áwé has du jintâxh has anłi.átk yú.á,
{Page = 250}
646	wé shàtkʼ has ayakghahânit.
647	Á áwê
648	chʼu tle / àn yût uwa.át wé kuhànkî.
649	Tle wé has du gùxhxʼú chʼu tle
650	chʼu tle át nàwłigâsʼi yeyáxh tîyin,
651	yû áwé has du gùxhxʼú
652	tle tsu chʼu wé s du gùxhxʼú áwé
653	tle tsu gùxh daxh has aya.û.
654	Dà sá! has du jiyís hàndé yà kakdujéłch wé dzixhâwu át de.
655	Á áwé
656	tléł tliyê áwé yê wunùk wé shàtkʼ khu.a yú.á.
657	Wé xhútʼà aksatánch,
658	gán yê adànê nìch.
659	“Ihí,” yû ash dàyakhâ nìch wé [du xhúxh],
660	á tle wâ sá ałʼûn wùgùt wé du xhúxh tle a ìtí áwé.
661	Á áwê
662	às gwáł yê kùtlâ yú.á,
663	chʼa tsu hêt dágâwé wé xhútʼà tín dusʼuw nìch wé a kʼí.
664	Tle a dàshìxʼí tle yú dikínde tle
665	wudlixʼisʼi yáxh yatì.
666	Á áwé tle â khà tànałxáchch.
667	Ách áwé tle át shakdughîxʼch yú.á
668	Á áwé tle a yâ uwagút wé shàtkʼ khu.a,
669	tle wé xhútʼà át awsitán dèshgi,
670	kàxwâ hênáxh tsu,
671	kàxwâ kè łʼîxʼ.
672	Áwé yû yan yasdât áwé yú.á
673	yû yatxh yawdzidát daxhyìká.
674	Tle wêde yáxh kuwâtʼ áwé wùłʼîxʼ yú.á daxhyìká,
675	yú a xʼàndé.
676	Tle wé shìy áwé a dàxh yà ashayanałxhích tle.
677	Gwáł wêde yáxh gíwé yakwdayâtʼin wé tàkwhídi.
678	Á áwé tle áxʼ wûshdáxh ayasʼûw tle.
679	“Wâ sáyá yatìyi yé áyá yât,
680	tle yâxʼ wùłʼîxʼ kha yût,”
681	yû áwé tuwatì.
682	Ách áwé chʼas a yáxh yà anałghín,
683	chʼu tle yû áwé wûshdáxh wudighât wé às,
684	tle a tu.ìtíxʼ.
{Page = 252}
685	Dà sáwé tsú yât wé kút át tîn,
686	wé gantuxʼúxʼu kút.
687	A ká áwé tsá yê kakwdigê yú.á,
688	xhʼàn yáxh kadaghàtì,
689	nasʼgadùshú kayatì, a kát kała.át.
690	Gán kahâgu áwé akakawłisʼúw.
691	De yèsú hú dês du ìghâ at wùsù.
692	Yèsú tsu á dês àn yà has xhʼènaxhîn,
693	tsu chʼu yê nasʼgadùshú
694	àn has xhʼèwaxhî.
695	Àghâ khu.a áwé chʼu tle hîn ûsh has du kát kàwa.â yê wùtì,
696	àghâ yê duwasâkw, has wułinâłxh.
697	Chʼu tle gushé tsu—
698	át has wułigâsʼi yé
699	chʼu tle chʼas gùxh âwé yú.á.
700	Á áwé chʼu tle
701	wùsh tûxh has kawdlishàn, àghâ tsá
702	has wùnâtʼ yû áwé,
703	wé du shát kha wé hú.
704	Gwáł yê áxh has awułxhêsʼ gí hás tsú.
705	Á áwê
706	yê axh îsh—
707	Nêxhʼw yû áwé dusâgun—
708	has du ìn à áwé,
709	wé Khàch.ádi áwé yê has tîyin
710	wé axh îsh tsú.
711	Á áwé wê
712	axh łîłkʼw Sʼigaxhshâkʼw tin kè has ayada.ât
713	yú du àníde,
714	àghâ áwé yú.á—
715	de chʼâkw gíwé yê wùnì—
716	yá du dixhʼkatìłí áwé,
717	wé Tlʼanaxîdákhw hâtlʼi.
718	Tle trunk yê kwłigê Nàdagùch yû duwasâkw,
719	a tûde âwé tle yê dzixhâwu át hàt awutìyí
720	tle àxh à ndułxʼúłʼch tle a tûde yû.
721	A tûxʼ áwé yê duwa.û wé Tlʼanaxîdákhw hâtlʼi,
722	kha wé du dixhʼká wé áxʼ / akàwadlagu yé,
723	wé tìł.
724	Á áwé tle àxh à wduwałʼîxʼ
725	tle axh îsh jìt wuduwatî, Nêxhʼw jìt.
726	“Igaxhłaxhêdlit áwé.”
{Page = 254}
727	Á áwé chʼu tle wé nàghasʼê
728	chʼu tle wùch kanaxh kè akahêch yeyáxh wùtì
729	wé axh îsh khu.a.
730	Á áwé tléł áwé kakawdushgûk yû áwé s akanîk,
731	tle chʼa tlákʼghà áwé
732	tle àxh daxh nàhà wé Tlʼanaxîdákhw hâtlʼi.
733	Kàxwâ chʼa tlêxʼ a tû yan à katî,
734	kha wé du dixhʼkatìłí tle
735	tle gushé àdé yà kandakʼitʼi yé.
736	Tléł kawdushgûk yú.á.
737	Yê áwé axh ìn has akanìgín.
738	Hàw, hûchʼ áwé àdé xhwsikuwu yé.